Pozbawienie a ograniczenie władzy rodzicielskiej – Adwokat Rzeszów

Władza rodzicielska to jedno z najważniejszych praw, ale i obowiązków jakie spoczywają na rodzicach względem ich dzieci. Władza rodzicielska jest prawem do decydowania o sprawach osobistych i majątkowych dziecka, ale także odpowiedzialnością za jego wychowanie, zdrowie i dobrostan. W życiu zdarzają się sytuacje, w których rodzice nie są w stanie sprostać temu wyzwaniu. W trosce o dobro dziecka przewidziano możliwość ograniczenia lub pozbawienia władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców.

 

Czym jest władza rodzicielska?

Władza rodzicielska jest zbiorem praw i obowiązków, które przysługują rodzicom względem ich dzieci. W polskim prawie rodzinnym obejmuje ona nie tylko uprawnienia do decydowania o ważnych sprawach dziecka, ale również odpowiedzialność za jego wychowanie, zdrowie oraz dobrostan. Władza rodzicielska jest ustanowiona od chwili narodzin dziecka i trwa do momentu osiągnięcia przez nie pełnoletności.

Rodzice sprawujący pieczę nad dzieckiem mają obowiązek dbać o jego rozwój fizyczny, emocjonalny i intelektualny. W ramach tej władzy rodzic może podejmować decyzje dotyczące wyboru szkoły, leczenia, miejsca zamieszkania czy zajęć pozalekcyjnych. Rodzice powinni kierować się dobrem dziecka, szanować jego godność oraz uwzględniać jego opinie w sprawach, w których dziecko ma już zdolność do samodzielnego podejmowania decyzji.

Ważnym aspektem władzy rodzicielskiej jest również odpowiedzialność za mienie dziecka, czyli majątek, który dziecko nabywa np. w postaci darowizn czy spadków.

 

Pozbawienie a ograniczenie władzy rodzicielskiej

Przesłanki ograniczenia władzy rodzicielskiej

Ograniczenie władzy rodzicielskiej może nastąpić, gdy występują przeszkody niezawinione lub zawinione. Celem zawsze jest dobro dziecka.

 

Przyczyny niezawinione

Do przyczyn niezawinionych zaliczamy sytuacje, w których rodzic nie jest w stanie w pełni sprawować opieki nad dzieckiem z powodu okoliczności niezależnych od jego woli. Przykłady takich sytuacji to:

• Choroba rodzica, która uniemożliwia mu odpowiednie sprawowanie pieczy nad dzieckiem
• Pobyt w zakładzie karnym lub inne okoliczności, które powodują niemożność wykonywania władzy rodzicielskiej
• Brak porozumienia rodziców po rozwodzie lub separacji, gdy nie mogą oni wspólnie podjąć decyzji dotyczących wychowania dziecka

 

Przyczyny zawinione

Zawinione ograniczenie władzy rodzicielskiej ma miejsce, gdy zachowanie rodzica w sposób rażący zagraża dobru dziecka. Do takich sytuacji należą:

• Nadużywanie alkoholu lub narkotyków przez rodzica, które może prowadzić do zaniedbań w opiece nad dzieckiem
• Stosowanie przemocy fizycznej, psychicznej czy seksualnej wobec dziecka
• Brak zainteresowania dzieckiem, zaniedbanie jego potrzeb zdrowotnych, emocjonalnych i edukacyjnych

 

 

Skutki ograniczenia władzy rodzicielskiej:

• Ograniczenie prawa do decydowania o ważnych sprawach dziecka – rodzic, którego władza rodzicielska została ograniczona, może stracić prawo do podejmowania kluczowych decyzji, takich jak wybór szkoły, decyzje medyczne, czy miejsce zamieszkania.
• Obowiązek uczestnictwa w terapiach – sąd może zobowiązać rodzica do udziału w programach terapeutycznych lub szkoleniach, mających na celu poprawę jego umiejętności rodzicielskich.
• Nadzór kuratora – w niektórych przypadkach sąd może wyznaczyć kuratora sądowego, który będzie nadzorował wykonywanie władzy rodzicielskiej przez rodzica.

Warto podkreślić, że ograniczenie władzy rodzicielskiej ma charakter tymczasowy. Jeśli przyczyny ograniczenia ustaną sąd może przywrócić pełnię władzy rodzicielskiej rodzicowi.

 

Przesłanki pozbawienia władzy rodzicielskiej

Pozbawienie władzy rodzicielskiej to ostateczny środek, który stosuje się w sytuacjach, gdy rodzic wykazuje rażące zaniedbania lub zachowania zagrażające dobru dziecka. Pozbawienie władzy rodzicielskiej jest decyzją sądu, która pozbawia rodzica wszelkich praw do podejmowania decyzji w sprawach dotyczących dziecka. Przyczyny pozbawienia mogą obejmować:

• trwałą przeszkodę w wykonywaniu władzy rodzicielskiej – np. pobyt rodzica w zakładzie karnym, ciężka choroba uniemożliwiająca opiekę nad dzieckiem,
• rażące zaniedbanie obowiązków rodzicielskich – np. porzucenie dziecka, brak kontaktu z dzieckiem, uchylanie się od alimentów,
• nadużywanie władzy rodzicielskiej – np. stosowanie przemocy, wykorzystywanie dziecka do czynów nierządnych, zmuszanie do pracy ponad siły.

 

Warto zaznaczyć, że rodzic pozbawiony władzy rodzicielskiej nadal może zachować prawo do kontaktów z dzieckiem, choć są one zazwyczaj ściśle regulowane przez sąd.

 

Pozbawienie i ograniczenie władzy rodzicielskiej a alimenty

Często pojawia się pytanie, czy pozbawienie lub ograniczenie władzy rodzicielskiej wpływa na obowiązek alimentacyjny? Odpowiedź jest jednoznaczna: nie. Rodzic, który zostaje pozbawiony władzy rodzicielskiej nadal jest zobowiązany do płacenia alimentów na rzecz dziecka. Alimenty są świadczeniem mającym na celu zapewnienie dziecku odpowiednich warunków do życia, niezależnie od tego czy rodzic ma prawo do podejmowania decyzji dotyczących dziecka.

 

 

 

 

Zaznaczamy, że powyższy artykuł ma jedynie charakter informacyjny i ogólny, nie stanowi porady prawnej ani opinii prawnej w konkretnej sprawie.

Jeśli potrzebujesz fachowej i kompleksowej pomocy prawnej w sprawach rodzinnych zgłoś się do Kancelarii Adwokackiej TOKLES. Skontaktuj się z nami telefonicznie: +48 782 472 482, za pośrednictwem e-mail: kancelaria@tokles.pl lub umów się na konsultację korzystając z formularza kontaktowego, dostępnego na stronie.

 

 

Rozwód krok po kroku – przewodnik dla osób planujących rozwód