Problemy finansowe mogą spotkać każdego, niezależnie od zawodu, wykształcenia czy miejsca zamieszkania. Jednym z coraz częściej wybieranych rozwiązań przez osoby zadłużone jest upadłość konsumencka.
Spis treści:
- Czym jest upadłość konsumencka?
- Upadłość konsumencka a bankructwo
- Kto może ogłosić upadłość konsumencką?
- Jak w praktyce działa upadłość konsumencka?
- Dlaczego ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest najpewniejszą formą uwolnienia się od długów?
- Dłużnik wobec upadłości konsumenckiej – szanse i zagrożenia
- Dlaczego warto skorzystać z pomocy adwokata?
Czym jest upadłość konsumencka?
Upadłość konsumencka umożliwia osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej oddłużenie, czyli spłatę zobowiązań w sposób dostosowany do ich aktualnych możliwości majątkowych i dochodowych, a niejednokrotnie także ich częściowe lub całkowite umorzenie. Wskazana instytucja prawa upadłościowego pozwala dłużnikowi na rozpoczęcie nowego etapu życia bez ciężaru nieuregulowanych zobowiązań, przy jednoczesnym uwzględnieniu słusznych interesów wierzycieli.
W praktyce, upadłość konsumencka często stanowi skuteczne narzędzie rozwiązania sytuacji bez wyjścia, szczególnie gdy prowadzona jest z udziałem profesjonalnych pełnomocników procesowych.
Upadłość konsumencka a bankructwo
Kto może ogłosić upadłość konsumencką?
- są osobami fizycznymi, nie prowadzą działalności gospodarczej,
- stały się niewypłacalne (od co najmniej 3 miesięcy nie są w stanie regulować swoich wymagalnych zobowiązań),
- nie działały rażąco niedbale lub umyślnie, doprowadzając do swojej niewypłacalności (choć nawet wtedy sąd może zatwierdzić upadłość, ale plan spłaty będzie bardziej restrykcyjny).
Jak w praktyce działa upadłość konsumencka?

Dlaczego ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest najpewniejszą formą uwolnienia się od długów?
Najczęstszym sposobem wywiązania się z zobowiązań jest ich wykonanie, czyli dobrowolna spłata. Jednakże realia życiowe wielu dłużników pokazują, że wykonanie zobowiązań nie zawsze jest możliwe. W sytuacji trwałej niewypłacalności jedyną realną ścieżką wyjścia z zadłużenia może być ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
W ramach postępowania upadłościowego możliwe jest umorzenie m.in.:
kredytów hipotecznych,
pożyczek gotówkowych, w tym tzw. chwilówek,
nieuregulowanych należności za media (energia elektryczna, gaz, usługi telekomunikacyjne),
zaległości podatkowych,
zobowiązań związanych z uprzednio prowadzoną działalnością gospodarczą (np. nieopłacone faktury).
Zasadą jest, że wszystkie zobowiązania powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości, które nie zostały spłacone w toku postępowania, podlegają umorzeniu. Ustawodawca przewidział jednak wyjątki, umorzeniu nie podlegają:
zobowiązania alimentacyjne,
należności z tytułu odszkodowania za wyrządzoną szkodę na osobie (np. renta z tytułu niezdolności do pracy, kalectwa, śmierci),
grzywny i inne świadczenia pieniężne zasądzone przez sąd karny (np. obowiązek naprawienia szkody, zadośćuczynienie, nawiązka),
zobowiązania zatajone przez dłużnika, jeżeli wierzyciel nie uczestniczył w postępowaniu upadłościowym.
Długi te pozostają w mocy pomimo zakończenia postępowania upadłościowego. Podobnie będzie w przypadku celowo pominiętych przez dłużnika zobowiązań, niewskazanych we wniosku o ogłoszenie upadłości.
Dłużnik wobec upadłości konsumenckiej – szanse i zagrożenia
Negatywne skutki upadłości konsumenckiej
1. Utrata majątku
Z chwilą ogłoszenia upadłości cały majątek upadłego wchodzi do masy upadłości, która podlega likwidacji przez syndyka celem zaspokojenia wierzycieli (po uprzednim pokryciu kosztów postępowania. W skład masy upadłości mogą wchodzić m.in. nieruchomości, ruchomości, wierzytelności, akcje i udziały w spółkach.
2. Bezskuteczność wybranych czynności prawnych
Czynności dokonane przez dłużnika w okresie roku przed złożeniem wniosku o upadłość mogą zostać uznane za bezskuteczne względem masy upadłości np. darowizna nieruchomości.
3. Skarga pauliańska
Jeśli dłużnik przekazał składniki majątkowe osobom trzecim (np. rodzinie) w ciągu 4 lat przed złożeniem wniosku o upadłość, istnieje ryzyko wniesienia przez syndyka skargi pauliańskiej. Jej celem jest odzyskanie majątku na rzecz masy upadłości.
4. Wspólność majątkowa małżeńska
W przypadku ogłoszenia upadłości przez jednego z małżonków, wspólny majątek wchodzi do masy upadłości. Drugi małżonek może zgłosić wierzytelność z tego tytułu, lecz będzie traktowany na równi z innymi wierzycielami.
5. Czas trwania postępowania
Czas trwania upadłości może być różny: od kilku miesięcy (przy braku majątku) do kilku lat (w przypadku rozbudowanej masy majątkowej, licznych wierzycieli czy skomplikowanego stanu faktycznego).
Korzystne skutki upadłości konsumenckiej
1. Możliwość częściowego lub całkowitego oddłużenia
W sytuacji, gdy dłużnik nie posiada majątku, a jego sytuacja zdrowotna lub życiowa trwale uniemożliwia podjęcie zatrudnienia, sąd może orzec całkowite umorzenie zadłużenia bez konieczności realizowania planu spłaty.
Jeśli natomiast osoba zadłużona dysponuje majątkiem lub osiąga dochody, sąd może zatwierdzić plan spłaty wierzycieli dostosowany do jej możliwości finansowych. Po jego wykonaniu, pozostałe zobowiązania zostają umorzone.
2. Zawieszenie i umorzenie postępowań egzekucyjnych
Z chwilą ogłoszenia upadłości konsumenckiej ulegają zawieszeniu wszystkie toczące się przeciwko dłużnikowi postępowania egzekucyjne, sądowe i administracyjne. Komornik nie może dalej prowadzić czynności windykacyjnych ani zajmować majątku upadłego.
Co istotne, nie mogą zostać wszczęte również nowe postępowania egzekucyjne w stosunku do masy upadłościowej.
Skutkiem ogłoszenia upadłości jest także wykreślenie upadłego z Rejestru Dłużników Niewypłacalnych w Krajowym Rejestrze Sądowym.
3. Zatrzymanie naliczania odsetek
Ogłoszenie upadłości powoduje również wstrzymanie naliczania odsetek od wierzytelności, zarówno odsetek kapitałowych, jak i za opóźnienie w płatności. Dzięki temu saldo zadłużenia nie ulega dalszemu powiększaniu, co ma istotne znaczenie dla osób posiadających zobowiązania o wysokim stopniu przeterminowania. Warto zaznaczyć, że wyjątek dotyczy wierzytelności zabezpieczonych rzeczowo np. hipotecznie.
4. Zarząd nad majątkiem i dochodami przejmuje syndyk
Ogłoszenie upadłości konsumenckiej skutkuje również przejęciem zarządu nad majątkiem dłużnika przez syndyka. Całość majątku wchodzi w skład tzw. masy upadłości, która podlega likwidacji, czyli spieniężeniu, a uzyskane środki przeznaczane są na zaspokojenie wierzycieli oraz pokrycie kosztów postępowania.
Dlaczego warto skorzystać z pomocy adwokata?
Postępowanie upadłościowe osób fizycznych nie ogranicza się wyłącznie do sporządzenia i złożenia wniosku w sądzie. To złożony proces prawny, który wymaga znajomości przepisów ustawy Prawo upadłościowe, a także umiejętności właściwego przygotowania dokumentacji oraz oceny skutków prawnych konkretnych decyzji.
1. Adwokat przeanalizuje kondycję finansową klienta oraz doradzi, czy upadłość konsumencka stanowi w danym przypadku optymalne rozwiązanie.
2. Adwokat sporządzi kompletny i prawidłowy wniosek o ogłoszenie upadłości. Błędy lub braki mogą skutkować zwrotem wniosku, co opóźni postępowanie i narazi dłużnika na dalsze działania egzekucyjne.
3. Reprezentacja w toku postępowania – profesjonalny pełnomocnik może występować w imieniu dłużnika przed sądem oraz w kontaktach z syndykiem. Fachowa reprezentacja zwiększa szanse na pomyślne zakończenie sprawy oraz uniknięcie niekorzystnych rozstrzygnięć proceduralnych.
Jeśli potrzebujesz fachowej i kompleksowej pomocy prawnej w sprawach cywilnych zgłoś się do Kancelarii Adwokackiej TOKLES. Skontaktuj się z nami telefonicznie: +48 782 472 482, za pośrednictwem e-mail: kancelaria@tokles.pl lub umów się na konsultację korzystając z formularza kontaktowego, dostępnego na stronie.